POLJOPRIVREDA

Na području, koje zahvata opština Stanari, zemljište je grupisano u dva tipa:

• Automorfna i
• Hidromorfna.

Automorfna zemljišta prostiru se jednim dijelom na ravničarskom, a znatno više na brežuljkasto-brdovitom reljefu. Hidromorfna zemljišta se prostiru pretežno na ravnim formama reljefa, a manje na blažim padinama.

Prema ekološko-vegetacijskoj rejonizaciji BiH, područje Stanara se nalazi u pripanonskoj oblasti, odnosno sjeverno-bosanskom području. U pedološkom smislu, riječ je o izuzetno heterogenom prostoru, kako sa aspekta pedogenetskih faktora, tako i sa aspekta dosadašnjih antropogenetskih uticaja. U pitanju je područje veličine oko 161 kilometar kvadratni, koje je najvećim dijelom brežuljkastih predjela, nadmorske visine najniže kote 138 metara do najviše 343 metra, ispresijecano manjim vodenim tokovima (Ukrina, Radnja, Ostružnja i Ilova). Najzastupljenije je poljoprivredno i rudno zemljište. Ovaj prostor je u sastavu stočarsko-ratarsko-voćarsko-vinogradarskog regiona. U suštini, ovo podrazumijeva da se radi o rejonu u kome naglasak treba biti na voćarskoj i vinogradarskoj proizvodnji, uz nešto izraženije ratarstvo i stočarstvo.

Područje opštine Stanari sa nadmorskom visinom od 138 do 343 m, ima ekološke uslove koji odgovaraju razvoju poljoprivrede. Umjereno-kontinentalna klima uz povoljnu konfiguarciju zemljišta, stvara uslove za razvoj poljoprivredne proizvodnje.
Jedan od najznačajnijih faktora za razvoj poljoprivrede je položaj zemljišta u odnosu na saobraćajne tokove. On utiče na razvoj poljoprivrede u više različitih domena, i to, kako u sferi proozvodnje, tako i promet poljoprivrednih proizvoda. Saobraćaj djeluje kao značajan faktor unaprjeđenja poljoprivredne proizvodnje, a isto tako i povezivanja poljoprivrednog proizvođača za tržište. Saobraćajna povezanost poljoprivrednog zemljišta unutar opštine na zadovoljavajućem je nivou, ali i sa širim okruženjem.

Najveći dio poljoprivrednih površina su livade i pašnjaci (41.35%). Udio oranica u ukupnim poljoprivrednim površinama iznosi 36.97%. Pod voćnjacima se nalazi 11,11% poljoprivrednih površina, a pod plastenicima 0.03% ukupne poljoprivredne proizvodnje.

Prema podacima iz anketnog popisa, na području opštine Stanari ima ukupno 34.360 dunuma poljoprivrednog zemljišta i 8.840 dunuma zemljišta pod šumama. Najveće površine poljoprivrednog zemljišta nalaze se na području Brestova i Cerovice, a najmanje na području Dragalovaca. Najveće oraničke površine nalaze se na području Brestova, Cerovice i Jelanjske, a najmanje na području Ljeba i Dragalovaca.

U poljoprivrednoj proizvodnji dominira proizvodnja žitarica i voća, a dominantne ratarske kulture su kukuruz i pšenica. Većina proizvodnje žitarica je mehanizovana.

U proizvodnji voća dominiraju mješoviti zasadi. u kojima preovladava šljiva. Pored mještovitih zasada voća, zastupljena je proizvodnja lješnjaka, malina, jagoda i aronije. U voćarstvu, obrada zemljišta je mehanizovana, zaštita voća je kombinovana, a branje se obavlja ručno.

U plasteničkoj proizvodnji, ukupna procijenjena površina pod plastenicima iznosi oko 1 hektar. Od ukupno obradivog poljoprivrednog zemljišta, obrađuje se između 60% i 70% zemljišta.